Πέμπτη 29 Μαΐου 2008

ΠΥΡΗΝΙΚΑ mon amour

Πρόσφατα συζητήθηκε στην Κύπρο το θέμα της Πυρηνικής Ενέργειας. Τη συζήτηση πυροδότησε η είδηση πως στο Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού (κατ’ ακρίβεια η Υπηρεσία Ενέργειας) μελετούν σχετική πρόταση Γαλλικής εταιρείας. Παρά το γεγονός ότι στο τέλος της συζήτησης διευκρινίστηκε ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, έχω την άποψη ότι το θέμα της πυρηνικής ενέργειας παραμένει (ή πρέπει να παραμείνει) στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της Κυπριακής κοινής γνώμης, των ΜΜΕ και της πολιτείας (κυβέρνηση, Βουλή ή κ.α.).

Ισχυρίζομαι ότι τα σχέδια των γειτονικών μας χωρών και ιδιαίτερα της Τουρκίας, για κατασκευή και λειτουργία πυρηνικών σταθμών, συνιστούν μια μέγιστη περιβαλλοντική και πολιτική απειλή, για το λαό της Κύπρου.
Δεν μπορούμε να την αγνοήσουμε. Οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε την πρόκληση και με κάθε ευκαιρία να εμπλουτίζουμε τις γνώσεις μας και να ενισχύουμε την αντίθεση μας.
Προβλήθηκε ο ισχυρισμός ότι Γαλλική εταιρεία παραγωγής πυρηνικής ενέργειας βολιδοσκόπησε το Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού με συγκεκριμένη πρόταση. Αναφορά σε «γαλλική» εταιρεία δεν είναι τυχαία. Η Γαλλία είναι πράγματι μια από τις χώρες που τα τελευταία πενήντα χρόνια ανέπτυξε πυρηνική τεχνολογία. Το 80% της ηλεκτροπαραγωγής της Γαλλίας προέρχεται από 58 αντιδραστήρες σε 37 τοποθεσίες. Εταιρείες κολοσσοί στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας (π.χ. AREVA, SUEZ) έχουν μεγάλη συμμετοχή γαλλικών κεφαλαίων. Τελευταία μάλιστα, μετά την αναθέρμανση του ενδιαφέροντος για την πυρηνική ενέργεια, ο Πρόεδρος Σαρκοζί κατηγορήθηκε ότι επιχειρεί να προωθήσει την κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων γαλλικής τεχνολογίας σε τρίτες χώρες (π.χ. Μαρόκο, Τυνησία, Λιβύη, Τουρκία, κ.ο.κ.).
Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά το τραγικό ατύχημα στο Τσέρνομπιλ οι γαλλικές επιχειρήσεις πυρηνικής ενέργειας ασχολούνται κυρίως με την αναβάθμιση των επιπέδων ασφάλειας και ενεργειακής απόδοσης των υφιστάμενων πυρηνικών σταθμών στην Γαλλία αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, ιδιαίτερα στις χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης (που διέθεταν εξαιρετικά επικίνδυνους και ανασφαλείς πυρηνικούς σταθμούς σοβιετικής τεχνολογίας).
Όμως ποτέ δεν σταμάτησαν να προσπαθούν να επαναφέρουν (προς αύξηση των κερδών τους) την πυρηνική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Πριν 15 χρόνια η Γαλλία προσπάθησε να εγκαταστήσει ένα τεράστιο πυρηνικό σταθμό (τον Σούπερφοινιξ) όμως το εγχείρημα απέτυχε λόγω αλλεπάλληλων βλαβών και παγκόσμιων αντιδράσεων της κοινής γνώμης.
Είχα την ευκαιρία την περασμένη εβδομάδα να επισκεφθώ την Ευρωπαϊκή «Μέκκα» των πυρηνικών, καλεσμένος της Γαλλικής κυβέρνησης. Μαζί με μια επιλεγμένη ομάδα Ευρωπαίων βουλευτών και τεχνοκρατών «ενημερωθήκαμε» για τις προτεραιότητες της επερχόμενης προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Γαλλία. Δύο από τους τέσσερις πυλώνες της Ευρωπαϊκής πολιτικής της Γαλλίας (ο καθένας μπορεί να καταλάβει ότι δεν περιορίζονται μόνο στους επόμενους έξι μήνες) έχουν να κάνουν με το περιβάλλον. Η αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών και της ενεργειακής κρίσης, είναι εξ’ ορισμού θέματα αλληλένδετα, γεγονός που η Γαλλική προεδρία – και η Ευρωπαϊκή Ένωση – θέλουν να αναδείξουν δυναμικά.
Για την δημόσια εταιρεία παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας (EDEL) και τις δύο μεγάλες εταιρείες πυρηνικής τεχνολογίας (ARENA, SUEZ), τα δύο θέματα είναι συνδεδεμένα με την περαιτέρω ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας. «Δεν υπάρχει περίπτωση να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η άνοδος των τιμών του πετρελαίου, να επιτευχθεί η ενεργειακή ασφάλεια για την Γαλλία και την Ευρώπη και να περιοριστούν οι εκπομπές CO2 χωρίς την περαιτέρω άμεση ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας» μας δήλωσε ο Διευθυντής Οικονομικών Μελετών της AREVA κ. Didier Sevtier και ήταν κατηγορηματικός. Το δικό τους σενάριο προβλέπει αύξηση της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας κατά 300%. Υπολογίζουν ότι μέχρι το 2050 θα αναπτύξουν την πυρηνική ενέργεια στην Κίνα και στην Ευρώπη σε βαθμό που θα καλύπτει το 30% της παγκόσμιας παραγωγής ενέργειας. Στην EDEL και στην SUEZ εκφράστηκαν με περισσότερη μετριοφροσύνη. «Επιδιώκουμε να αναπτύξουμε την αποδοτικότητα των αντιδραστήρων και να μην επεκταθούμε σε άλλες τοποθεσίες», μας είπε ο Διευθυντής Ευρώπης της EDEL κ. Catenos ενώ ο A. Clauwaert της SUEZ είπε χαρακτηριστικά: «Δεν επιδιώκουμε να κτίσουμε αντιδραστήρες εκεί που η κοινή γνώμη δεν επιθυμεί». Σημειώνεται ότι η SUEZ επενδύει το 25% των κερδών της στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Αντίθετα η AREVA φαίνεται να μην ενδιαφέρεται για τις Ανανεώσιμες Πηγές ενέργειας ενώ ο κ. Didier Beutier μας ομολόγησε ότι συζητούν με πολλές χώρες (ανάμεσα τους και την Τουρκία) την κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων. Και οι δύο εταιρείες κατηγορηματικά διέψευσαν τις φήμες περί προτάσεων στην Κυπριακή Κυβέρνηση. «Δεν υπάρχει πυρηνικός αντιδραστήρας», μου είπε ο κ. Beutier, «με ισχύ λιγότερη από 1500MW» (η σημερινή εγκατεστημένη ισχύς της ΑΗΚ δεν ξεπερνά τα 1000 MW).
Αντίθετα οι αρμόδιοι των Γαλλικών Υπουργείων των Εξωτερικών και της Οικολογίας και Ενέργειας και του Παγκόσμιου Οργανισμού Ενέργειας είναι πιο συγκρατημένοι. Θεωρούν ότι η ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας θα αντιμετωπίσει προβλήματα. «Λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες των εταίρων μας π.χ. της Γερμανίας. Αυστρίας, Ελλάδας κλπ», μας είπε ο κ. Lamy από το Υπουργείο Εξωτερικών.
Όμως όσον αφορά τη Γαλλία δεν υπάρχει θέμα κατάργησης του πυρηνικού της προγράμματος «Γιατί να κλείσουμε τους πυρηνικούς μας σταθμούς που εργάζονται τόσα χρόνια χωρίς κανένα πρόβλημα;» λέει ο Δρ. Mandill σύμβουλος του Πρωθυπουργού. Όπως ήταν φυσικό υπάρχουν και αντίθετες φωνές. Τόσο οι σύντροφοι μου του Κομμάτος Πρασίνων (Les Verts) όσο και η Πρόεδρος του Κόμματος CAP 21 κα. Corinne Lepage, θεωρούν την πυρηνική ενέργεια τελειωμένη υπόθεση. Εκφράζουν μάλιστα και έντονη ανησυχία για τα σχέδια του Προέδρου Σαρκοζί για προώθηση της σε τρίτες χώρες «Η πυρηνική τεχνολογία δεν είναι γιαούρτι για να το πωλείς με το κιλό» μας λέει ο Yves Cocket Βουλευτής των Πρασίνων.
Ίσως το πιο σημαντικό σχόλιο το άκουσα από τον Michel Hamelm Διευθυντή Διεθνών Σχέσεων του ADEMA (Δημόσιος Φορέας Περιβάλλοντος και Ενέργειας). «Η πυρηνική ενέργεια δεν αφορά τον Φορέα μας. Δεν είναι εναλλακτική πηγή ενέργειας. Ένα είναι το σίγουρο. Το γεγονός ότι η Γαλλία δεσμεύτηκε για δεκαετίες με την πυρηνική ενέργεια, καθυστέρησε την ανάπτυξη τεχνολογιών, έρευνας και εφαρμογών στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Έχουμε χάσει πολύτιμο χρόνο που δύσκολα αναπληρώνεται».
Πιστεύω – ως συμπέρασμα μιας εβδομάδας επαφών και συζητήσεων για το θέμα της πυρηνικής ενέργειας – ότι η Γαλλία και η ανθρωπότητα δεν μπορούν να χάσουν άλλο χρόνο με την πυρηνική ενέργεια. Απαιτείται γρήγορη και αποφασιστική στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Γιώργος Περδίκης
Βουλευτής και Γενικός Γραμματέας
Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών

Τρίτη 27 Μαΐου 2008

Καθαρό νερό

Ο κ. Ανδρέας Γ. Αντωνιάδης με επιστολή του στον Φιλελεύθερο με αποκαλεί «ο αλόγιστος Πράσινος» και μου θέτει την ερώτηση: «Ήταν αλόγιστη η κατασκευή το 2000 του τρίτου εργοστασίου αφαλάτωσης;». Απαντώ απερίφραστα πως ήταν μια αλόγιστη και αδικαιολόγητη πράξη γι’ αυτό και τα τότε κόμματα στη Βουλή (ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και πολλοί βουλευτές του ΔΗΣΥ) καταψήφισαν τη σχετική πρόνοια στους προϋπολογισμούς.
Για μας τους Οικολόγους ήταν αλόγιστη πράξη γιατί θα ήταν το τρίτο εργοστάσιο αφαλάτωσης μέσα σε τέσσερα χρόνια, πριν δηλαδή αξιολογηθούν οι εμπειρίες από τα δύο προηγούμενα. Τρία χρόνια μετά, όταν είχαμε πολυομβρία, το νερό των ποταμών έρρεε στη θάλασσα και αγοράζαμε – αναγκαστικά – σε ψηλή τιμή νερό από το εργοστάσιο αφαλάτωσης της Δεκέλειας (η κυβέρνηση αγόραζε, οι πολίτες πλήρωναν). Η γενική ελέγκτρια σημείωσε την σπατάλη και εισηγήθηκε καταγγελία του συμβολαίου. Πέρασαν 12 μήνες για να γίνει. Χάθηκε χρόνος, νερό και πολύτιμοι πόροι. Τι θα γινόταν αν βρισκόταν σε λειτουργία ακόμα ένα αφαλατικό εργοστάσιο;
Σ’ αυτά ας προστεθούν οι πολύ σοβαρές πληροφορίες που είχε υπόψη της τότε η Βουλή για μίζες και προμήθειες πολιτικών προσώπων με στόχο την προώθηση των αφαλατικών εργοστασίων.
Επίσης για εμάς είναι αλόγιστη πράξη (δηλαδή χωρίς λογική) να αφαλατώνουμε τη θάλασσα και την ίδια ώρα να παραχωρούνται άδειες για γήπεδα γκολφ. Την ίδια ώρα που αφαλατώνεται η θάλασσα – με το γνωστό ενεργειακό και περιβαλλοντικό κόστος – να αναπτύσσονται υδροφόρες καλλιέργειες (π.χ. πατάτες, κολοκάσι), να μην προχωρούν τα αποχετευτικά, να μην αξιοποιείται το νερό τους (10.000 κ.μ. νερό κάθε μέρα έριχνε στη θάλασσα το αποχετευτικό Λεμεσού), να αφήνονται τα υπόγεια νερά να μολύνονται από τα χοιρολύματα, να μην μειώνονται οι βαριές απώλειες από τα δίκτυα, να μην έχουμε ενιαία διαχείριση υδάτων (ο φορέας) κλπ κλπ.
Η αφαλάτωση δεν είναι αλόγιστη πράξη. Είναι μια μέθοδος παραγωγής νερού με πολλές εφαρμογές. Όμως στην Κύπρο – όπως πολλά άλλα – γίνεται αλόγιστα. Ένα είναι το σίγουρο. Το νερό στην Κύπρο γίνεται θολό όχι γιατί θέλουν να ψαρεύουν σ’ αυτό ψήφους οι Οικολόγοι (αλλοίμονο, πόσους ψήφους;) ή τα άλλα κόμματα, αλλά γιατί δεν υπάρχει ένας καθαρός σχεδιασμός, με καθαρούς στόχους και καθαρές διαδικασίες.

Η νεροδημοσκόπηση

Εντυπωσιακά – όντως – τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης που δημοσίευσε χθες η ΣΗΜΕΡΙΝΗ.

Με την επιφύλαξη του μικρού δείγματος, μπορεί κανείς να εξαγάγει πολύ σημαντικά συμπεράσματα:

1ον – Η εξοικονόμηση νερού έπληξε τα… λουλούδια. Η πλειοψηφία των καταναλωτών δεν φαίνεται να περιορίζει τις καταναλωτικές τους συνήθειες. Εξακολουθεί να κάνει μπάνιο (και ότι άλλο προφανώς αφορά την υγεία) όπως και πριν, χωρίς καν να χρησιμοποιεί λιγότερο νερό. Κάτω τα χέρια απ’ τις γεμάτες μπανιέρες και τα ξέχειλα καζανάκια.

2ον – Το μέγιστον μέρος της υπόθεσης εξοικονόμησης νερού στα σπίτια ανέλαβε το αλλοδαπό οικιακό προσωπικό. Μειωμένη κατανάλωση νερού στο σφουγγάρισμα σημειώνει η δημοσκόπηση. Η εικόνα φανταστική: Η κυρία στο γεμάτο τζακούζι και η μελαψή υπηρέτρια να σφουγγαρίζει με τη δακτυλήθρα.

3ον – Για όλα φταίνε οι άλλοι. Πιο συγκεκριμένα οι πρώην. Διότι οι νυν (όπως πάντα) με τα έργα που εξαγγέλλουν θα λύσουν το υδατικό μέσα σε 12 μήνες (όπως πάντα). Όσο για το κόστος. Να το αναλάβουν άλλοι (ποιοι άραγε;).

Στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης συμβάλλει βέβαια και η πολιτεία. Τα δώδεκα μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης που θα οδηγήσουν στο τερματισμό των περικοπών, όπως μας πληροφορεί η εφημερίδα, είναι τα εξής έντεκα, δηλαδή ένα: Περισσότερη αφαλάτωση.
Ούτε λόγος για τον Ενιαίο Φορέα Διαχείρισης Υδάτων, για επιτάχυνση των βιολογικών σταθμών των 36 κοινοτήτων (2012 και βάλε) για χρησιμοποίηση των νερών των επεξεργασμένων λυμάτων των πόλεων, για επαναχρησιμοποίηση των γκρίζων νερών στις κατοικίες, για «έξυπνες» οικιακές συσκευές, για μείωση των απωλειών στα δίκτυα, για αλλαγή των καλλιεργειών κλπ κλπ. Όλα τούτα είναι σβήνουν μπροστά στο «εύκολο και το γρήγορο».
Σε άλλες σελίδες της ίδιας εφημερίδας μαθαίνουμε ότι η ΑΗΚ θα αυξήσει την τιμή της κιλοβατώρας για να καλύψει το ύψος των δικαιωμάτων ρύπανσης (κάπου 120 εκατομμύρια ευρώ προς το παρόν). Σημειώστε ότι ήδη το 5% της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας της ΑΗΚ καταναλώνεται από τα υφιστάμενα δύο εργοστάσια αφαλάτωσης.
Πληρώνετε κορόϊδα. Αρκεί να μην λείψει το νερό από το τζακούζι.

Παρασκευή 16 Μαΐου 2008

Το Πράσινο Κοινοβούλιο

Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε στο αίθριο της Βουλής των Αντιπροσώπων μια πολύ ωραία εκδήλωση με θέμα την ηλιακή ενέργεια και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας γενικά.

Η εκδήλωση οργανώθηκε με την ευκαιρία της διοργάνωσης σε Ευρωπαϊκή κλίμακα της «Ημέρας της Ηλιακής Ενέργειας», που στοχεύει στην ευαισθητοποίηση της Ευρωπαϊκής κοινής γνώμης στα θέματα που αφορούν την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας. Η Βουλή των Αντιπροσώπων, ως μέλος του Ευρωπαϊκού Forum για τις Ανανεώσιμες Πήγες Ενέργειας, ανταποκρίθηκε στην προτροπή του Διευθυντή του EUFORES κ. Jan Geiss για δραστηριότητες με θέμα την προώθηση των φιλικών προς το περιβάλλον πηγών ενέργειας, από τα κοινοβούλια των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως, πέραν αυτού, ως Βουλή των Αντιπροσώπων, έχουμε σε πάρα πολλές περιπτώσεις ζητήσει την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου κοινωνικού διαλόγου που θα οδηγήσει σε θεσμικές αλλαγές στην ενεργειακή πολιτική. Μέσα από αυτό το σκεπτικό αντιμετωπίζουμε τις αντιδράσεις ορισμένων κοινοτήτων στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων, αλλά και την πλήρη εφαρμογή ενός αποτελεσματικού προγράμματος εξοικονόμησης ενέργειας. Η πρόσφατη εισαγωγή του υποχρεωτικού ενεργειακού σχεδιασμού στα κτίρια είναι ένα θετικό βήμα. Όμως απομένει το μεγάλο ζήτημα της εξοικονόμηση ενεργειακών πόρων στον τομέα των μεταφορών. Η οποιαδήποτε πρόοδος σ’ αυτό τον τομέα, συναρτάται με βαθιές αλλαγές στην κυκλοφοριακή πολιτική. Το κρίσιμο αυτό ζήτημα πολιτικής ανάπτυξης, ταλανίζει τη χώρα μας για δεκαετίες, και η ελπίδα για απάμβλυνση του είναι μάλλον πενιχρή. Τέλος, δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε στην υδατική κρίση που οδηγεί τη χώρα μας σε «αναγκαίες» πλέον και οδυνηρές ενεργειακές επιλογές, όπως την αφαλάτωση. Ουσιαστικά ίσως να είμαστε μια από τις λίγες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που καλείται να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα κρίσιμα αλληλοεπηρεαζόμενα ζητήματα που αφορούν την ανάπτυξη κατά τρόπο αειφορικό και βιώσιμο. Χαριτολογώντας, πρέπει να δώσουμε λύση στο πρόβλημα ώστε να μην φθάσουμε μια μέρα να μην ξέρουμε τι να πρωτοκλείσουμε: «τη βρύση του νερού ή το διακόπτη του ηλεκτρικού». Θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Μάριο Καρογιάν γιατί αποδέχθηκε αμέσως την εισήγηση μου για διοργάνωση αυτής της εκδήλωσης, όλες τις πολιτικές ομάδες για την συμπαράσταση τους, το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο και βεβαίως το πάντα εργατικό προσωπικό της Βουλής των Αντιπροσώπων. Ελπίζω αυτή η εκδήλωση να καθιερωθεί. Να αποτελέσει την αρχή πιο συστηματικής παρέμβασης της Βουλής των Αντιπροσώπων στα θέματα της ενεργειακής πολιτικής και ειδικότερα της προώθησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Τέλος έχω και μια άλλη εισήγηση: Γνωρίζω ότι οι Γερμανοί κοινοβουλευτικοί είναι περήφανοι για τον ενεργειακό σχεδιασμό του Ράιχσταγκ, του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλευτικού Μεγάρου στο Βερολίνο. Είναι λένε το πιο «πράσινο» κοινοβούλιο στον κόσμο. Η οροφή του κάνει παθητική χρήση της ηλιακής ενέργειας και το φυσικό φως μαζί με την εξαιρετική μόνωση που προσφέρουν οι τοίχοι του (κατασκευασμένοι τον 19ο αιώνα) βοηθά στη διατήρηση της υψηλής θερμοκρασίας το χειμώνα, ενώ ταυτόχρονα περιορίζει την ανάγκη κλιματισμού το καλοκαίρι. Γεννήτριες που λειτουργούν με βιοκαύσιμα καλύπτουν το 40% των αναγκών του κτιρίου σε φωτισμό, θέρμανση, κλιματισμό και υδροδότηση. Ως αποτέλεσμα, λένε οι Γερμανοί συνάδελφοι μας, το Γερμανικό κτίριο του Κοινοβουλίου, κατάφερε να εξοικονομήσει ενέργεια κατά 94% και να μειώσει έτσι τη δική του συμβολή στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Εισηγούμαι όπως το κτίριο της Βουλής των Αντιπροσώπων τύχει ανάλογου ενεργειακού σχεδιασμού, ώστε να μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας. Για παράδειγμα ίσως, το στέγαστρο στο αίθριο της Βουλής των Αντιπροσώπων να προσφέρεται και για την εγκατάσταση του δικού μας σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά κάτοπτρα. Όπως λένε και οι Γερμανοί, ας στραφούμε προς τον ήλιο, και οι σκιές της ενεργειακής κρίσης θα μείνουν πίσω μας...

Πέμπτη 15 Μαΐου 2008

«Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας – Το παρόν και το μέλλον»

Υπάρχει – μου είπαν – μια παλιά γερμανική παροιμία, που λέει:
«Στρέψου στον ήλιο και θα αφήσεις τις σκιές πίσω σου».

Είναι με ιδιαίτερη χαρά σήμερα που φιλοξενούμε την Αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Forum για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, Ευρωβουλευτή Mechtild Rothe, σε μια εκδήλωση αφιερωμένη στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και ειδικότερα στην ηλιακή ενέργεια.
Η εκδήλωση πραγματοποιείται με την ευκαιρία της διοργάνωσης σε Ευρωπαϊκή κλίμακα της «Ημέρας της Ηλιακής Ενέργειας», που στοχεύει στην ευαισθητοποίηση της Ευρωπαϊκής κοινής γνώμης στα θέματα που αφορούν την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας. Η Βουλή των Αντιπροσώπων, ως μέλος του Ευρωπαϊκού Forum για τις Ανανεώσιμες Πήγες Ενέργειας, ανταποκρίθηκε στην προτροπή του Διευθυντή του EUFORES κ. Jan Geiss για δραστηριότητες με θέμα την προώθηση των φιλικών προς το περιβάλλον πηγών ενέργειας, από τα κοινοβούλια των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η παρουσία της κας. Rothe, σηματοδοτεί τη σημασία που το EUFORES και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποδίδει στην Κύπρο, ως χώρα με πρωτοποριακά επιτεύγματα στον τομέα της αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και ιδιαίτερα του ήλιου. Η εκδήλωση αυτή ελπίζουμε να καταστεί θεσμός για τη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Η Κύπρος, ως χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμμετέχει στην προσπάθεια για αξιοποίηση και προώθηση των εφαρμογών των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Μια προσπάθεια που προϋποθέτει εφαρμογή πολιτικής εξοικονόμησης και αποδοτικότητας της ενέργειας.

Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας προσφέρουν απεξάρτηση από τα σπάνια και πανάκριβα ορυκτά καύσιμα. Με την ενεργειακή της πολιτική η Ευρωπαϊκή Ένωση εισάγει στην υπόθεση της ανάπτυξης την προστασία του περιβάλλοντος σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Πέρα και επιπλέον των προνοιών της συνθήκης του Κυότο για τον περιορισμό των αερίων που δημιουργούν τις κλιματικές αλλαγές και το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καθορίσει υψηλούς στόχους για την παραγωγή ενέργειας και τη μείωση της κατανάλωσης μέχρι το 2020. Με το σύνθημα – στόχο 20-20-20 προτείνεται μέχρι το 2020 η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 20% και η χρησιμοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πέραν του 20%. Πολλοί – μεταξύ των οποίων και οι Ευρωπαϊκές Περιβαλλοντικές οργανώσεις – θεωρούμε το στόχο αυτό μη ικανοποιητικό. Άλλοι αμφιβάλουν εάν μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να τον πετύχει. Υπάρχουν ωστόσο χώρες, όπως η Γερμανία για παράδειγμα (η πατρίδα της αγαπητής μας φιλοξενούμενης) οι οποίες – ήδη από τώρα – βρίσκονται πολύ κοντά στην επιτυχία του στόχου αυτού.
Πάντως, πολλοί υποστηρίζουν ότι ορισμένες στρατηγικές επιλογές της Ευρωπαϊκής πολιτικής προώθησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας πρέπει να επανεξεταστούν. Για παράδειγμα αναφέρω τον στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη χρησιμοποίηση των βιοκαυσίμων στο 10% των καυσίμων στις μεταφορές, μέχρι το 2020. Η παγκόσμια επισιτιστική κρίση και η εξάπλωση των γενετικά τροποποιημένων ενεργειακών φυτών, πρέπει να προβληματίσει την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Κύπρος, θεωρείται κορυφή στη μαζική αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας για τη θέρμανση νερού οικιακής χρήσης. Όμως δυστυχώς η χώρα μας παρά τις δυνατότητες που προσφέρονται με τις 300 και πλέον μέρες πλήρους ηλιοφάνειας, δεν έχει αξιοποιήσει αυτή την αστείρευτη πηγή ενέργειας, τον ήλιο, στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Δυστυχώς, γενικά η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τις ανανεώσιμες πηγές, είναι πάρα πολύ μικρή, και πόρρω απέχει από τους στόχους που έθεσε η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η εφαρμογή από το 2003 προγράμματος προώθησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με ένα σύστημα σημαντικών χορηγιών και άλλων διευκολύνσεων για την παραγωγή ενέργειας και ιδιαίτερα ηλεκτρισμού, αρχίζει αργά αλλά σταθερά να αποδίδει καρπούς.
Η κοινοτική Οδηγία 2001/77/ΕΕ για αυξημένη αξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας μέχρι το έτος 2010 από τα κράτη-μέλη, υιοθετήθηκε στην Κύπρο με το Νόμο 33(1)/2003 περί Προώθησης και Ενθάρρυνσης της Χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της Εξοικονόμησης Ενέργειας και με την εντολή 2/2006 του Υπουργού Εσωτερικών και προνοεί ότι:
· Το 9% της ολικής κατανάλωσης ενέργειας της Κύπρου θα προέρχεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).
· Το 6% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας θα προέρχεται από παραγωγή ΑΠΕ.
· Την καθιέρωση ειδικού ταμείου για επιχορήγηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Το ταμείο προικοδοτείται από τους Κύπριους πολίτες από τέλος 0,22 σεντ ανά κιλοβατώρα που εισπράττεται από τους λογαριασμούς κατανάλωσης ρεύματος της ΑΗΚ.
Έχουν βεβαίως εντοπιστεί λειτουργικά προβλήματα και διαδικαστικές αγκυλώσεις στην εφαρμογή του προγράμματος, γεγονός που καθιστά επείγουσα και επιβεβλημένη την αναθεώρηση του. Σημειώνουμε ότι πρόσφατα ο Υπουργός Εμπορίου ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση, προχωρεί στον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση του προγράμματος προώθησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Αυτό είναι μια πάρα πολύ θετική εξέλιξη.
Όμως, πέραν αυτού, ως Βουλή των Αντιπροσώπων, έχουμε σε πάρα πολλές περιπτώσεις ζητήσει την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου κοινωνικού διαλόγου που θα οδηγήσει σε θεσμικές αλλαγές στην ενεργειακή πολιτική. Μέσα από αυτό το σκεπτικό αντιμετωπίζουμε τις αντιδράσεις ορισμένων κοινοτήτων στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων, αλλά και την πλήρη εφαρμογή ενός αποτελεσματικού προγράμματος εξοικονόμησης ενέργειας. Η πρόσφατη εισαγωγή του υποχρεωτικού ενεργειακού σχεδιασμού στα κτίρια είναι ένα θετικό βήμα. Όμως απομένει το μεγάλο ζήτημα της εξοικονόμηση ενεργειακών πόρων στον τομέα των μεταφορών. Η οποιαδήποτε πρόοδος σ’ αυτό τον τομέα, συναρτάται με βαθιές αλλαγές στην κυκλοφοριακή πολιτική. Το κρίσιμο αυτό ζήτημα πολιτικής ανάπτυξης, ταλανίζει τη χώρα μας για δεκαετίες, και η ελπίδα για απάμβλυνση του είναι μάλλον πενιχρή. Τέλος, δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε στην υδατική κρίση που οδηγεί τη χώρα μας σε «αναγκαίες» πλέον και οδυνηρές ενεργειακές επιλογές, όπως την αφαλάτωση. Ουσιαστικά ίσως να είμαστε μια από τις λίγες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που καλείται να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα κρίσιμα αλληλοεπηρεαζόμενα ζητήματα που αφορούν την ανάπτυξη κατά τρόπο αειφορικό και βιώσιμο. Χαριτολογώντας, πρέπει να δώσουμε λύση στο πρόβλημα ώστε να μην φθάσουμε μια μέρα να μην ξέρουμε τι να πρωτοκλείσουμε: «τη βρύση του νερού ή το διακόπτη του ηλεκτρικού».
Τέλος, θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Μάριο Καρογιάν γιατί αποδέχθηκε αμέσως την εισήγηση μου για διοργάνωση αυτής της εκδήλωσης, όλες τις πολιτικές ομάδες για την συμπαράσταση τους, το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο και βεβαίως το πάντα εργατικό προσωπικό της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Ελπίζω αυτή η εκδήλωση να καθιερωθεί. Να αποτελέσει την αρχή πιο συστηματικής παρέμβασης της Βουλής των Αντιπροσώπων στα θέματα της ενεργειακής πολιτικής και ειδικότερα της προώθησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Τέλος έχω και μια άλλη εισήγηση: Γνωρίζω ότι οι Γερμανοί κοινοβουλευτικοί είναι περήφανοι για τον ενεργειακό σχεδιασμό του Ράιχσταγκ, του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλευτικού Μεγάρου στο Βερολίνο. Είναι λένε το πιο «πράσινο» κοινοβούλιο στον κόσμο. Η οροφή του κάνει παθητική χρήση της ηλιακής ενέργειας και το φυσικό φως μαζί με την εξαιρετική μόνωση που προσφέρουν οι τοίχοι του (κατασκευασμένοι τον 19ο αιώνα) βοηθά στη διατήρηση της υψηλής θερμοκρασίας το χειμώνα, ενώ ταυτόχρονα περιορίζει την ανάγκη κλιματισμού το καλοκαίρι. Γεννήτριες που λειτουργούν με βιοκαύσιμα καλύπτουν το 40% των αναγκών του κτιρίου σε φωτισμό, θέρμανση, κλιματισμό και υδροδότηση. Ως αποτέλεσμα, λένε οι Γερμανοί συνάδελφοι μας, το Γερμανικό κτίριο του Κοινοβουλίου, κατάφερε να εξοικονομήσει ενέργεια κατά 94% και να μειώσει έτσι τη δική του συμβολή στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Εισηγούμαι όπως το κτίριο της Βουλής των Αντιπροσώπων τύχει ανάλογου ενεργειακού σχεδιασμού, ώστε να μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας. Για παράδειγμα ίσως, αυτό το στέγαστρο να προσφέρεται και για την εγκατάσταση του δικού μας σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά κάτοπτρα.
Όπως λένε και οι Γερμανοί, ας στραφούμε προς τον ήλιο, και οι σκιές της ενεργειακής κρίσης και των κλιματικών αλλαγών, θα χαθούν πίσω μας.

Ευχαριστώ.

Γιώργος Περδίκης
Βουλευτής Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών

Τρίτη 13 Μαΐου 2008

ΠΟΤΕ ΘΑ ΒΡΕΞΕΙ;

Από την δεκαετία το ‘90 μια μελέτη της Διεθνούς Τράπεζας είχε καταγράψει τα προβλήματα διαχείρισης των υδατικών πόρων της Κύπρου. Εντοπίστηκαν – τότε – τα πολλά ελλείμματα της ακολουθούμενης υδατικής πολιτικής. Η μελέτη όμως περιείχε και προτάσεις για μια σειρά μέτρων και μια ολοκληρωμένη και αειφόρο υδατική στρατηγική. Δυστυχώς οι περισσότερες εισηγήσεις της μελέτης αγνοήθηκαν από τις εκάστοτε κυβερνήσεις.

Άλλωστε οι άξονες δράσεις και οι στόχοι μιας σύγχρονης υδατικής πολιτικής είναι καταγραμμένοι με σαφήνεια στην Ευρωπαϊκή Οδηγία Πλαίσιο για τα Ύδατα 2000/60/ΕΚ στην οποία ενδεικτικά αναφέρεται ότι το νερό δεν είναι εμπορικό προϊόν όπως όλα τα άλλα αλλά αποτελεί κληρονομιά που πρέπει να προστατεύεται και να τυγχάνει κατάλληλης μεταχείρισης.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση μας καλεί να αναζητήσουμε τη λύση στο πρόβλημα της λειψυδρίας πρώτα στη σωστή διαχείριση των υδάτινων πόρων και μετά στη χρηματοδότηση νέων υποδομών υδροδότησης (π.χ. αφαλάτωση). Οι Οικολόγοι ζητούν επίμονα την εφαρμογή αυτής της αρχής. Επιμένουμε να αντιμετωπίζουμε κριτικά την πανάκεια της αφαλάτωσης και ζητούμε ορθή διαχείριση.

Εμείς ως Οικολόγοι διαχρονικά έχουμε προτείνει λύσεις μέσα στα πλαίσια αυτής της μελέτης που αν είχαν εφαρμοστεί προ καιρού δεν θα μας έφερναν στην ανάγκη τώρα για άμεση εγκατάσταση σταθμών αφαλάτωσης και τη μεταφορά νερού με δεξαμενόπλοια από το εξωτερικό. Οι λύσεις στις οποίες σήμερα προστρέχει η Κύπρος είναι πανάκριβες τόσο οικονομικά όσο και περιβαλλοντικά. Έγιναν «αναγκαίες», λόγω έλλειψης διαχρονικής πολιτικής και κυρίως λόγω έλλειψης πραγματικής πολιτικής βούλησης. Από την άλλη οι πολίτες, οι αγρότες αλλά και ουσιώδεις υπηρεσίες καλούνται να υποστούν αμφίβολης αποτελεσματικότητας, αλλά και οδυνηρές, περικοπές νερού.

Είναι ανάγκη λοιπόν να υπενθυμίζουμε τι είχαμε ως Οικολόγοι προτείνει και ζητούμε εκ νέου από την κυβέρνηση να δώσει προτεραιότητα στην υιοθέτηση των εξής εισηγήσεων:
1. Σύσταση Ενιαίου Φορέα Υδάτων
2. Εκσυγχρονισμό του δικτύου υδατοπρομήθειας
3. Εκσυγχρονισμός συστημάτων άρδευσης
4. Επιτάχυνση της δημιουργίας των βιολογικών σταθμών επεξεργασίας λυμάτων και χρησιμοποίηση του νερού στην άρδευση.
5. Επανεξέταση των ειδών που καλλιεργούμε και των αναγκών τους σε νερό.
6. Άμεση παγοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης γηπέδων γκολφ
7. Επανεξέτασης της παραχώρησης αδειών οικοδομής από πολεοδομικές αρχές για τη δημιουργία πισίνων.
8. Προστασία από τα κτηνοτροφικά λύματα, λιπάσματα και φυτοφάρμακα.
9. Αναθεώρηση της ισχύουσας τιμολόγησης του νερού
10. Επεξεργασία των «γκρίζων» οικιακών λυμάτων (δηλ. του νερού που χρησιμοποιούμε στους νιπτήρες, στα πλυντήρια και στα μπάνια μας) από οικίες και επιχειρήσεις.
11. Επιδότηση 100% της εγκατάστασης σε πολυκατοικίες και άλλες αναπτύξεις συστημάτων ανακύκλωσης νερού για νέα χρήση.
12. Καθορισμός ποσοτικής οροφής στις ποσότητες νερού που αντλούνται από διατρήσεις και στην κατανάλωση ανά άτομο (quota). Η όποια υπέρβαση από την καθορισμένη ποσότητα να τιμολογείται ακριβότατα.
13. Να υιοθετηθούν υποχρεωτικοί κανονισμοί εγκατάστασης συστημάτων εξοικονόμησης νερού στα είδη υγιεινής των σπιτιών και ιδιαίτερα των κοινόχρηστων χώρων.

Τα πιο πάνω μέτρα οδηγούν σε εξοικονόμηση της τάξης του 40% γεγονός που καθιστά την ανάγκη περαιτέρω αφαλάτωσης σχεδόν αχρείαστη. Στόχος πρέπει να είναι η μείωση της απόλυτης εξάρτησης της ύδρευσης από τις καιρικές συνθήκες αλλά και από την αφαλάτωση για την οποία πρέπει να αναζητηθούν πιο φιλικές προς το περιβάλλον ενεργειακές λύσεις και η άρδευση της γεωργικής παραγωγής από επεξεργασμένα λύματα.

Όταν αποφασίσουμε στα σοβαρά ως πολιτεία και ως πολίτες να λάβουμε μέτρα αντιμετώπισης του υδατικού ενταγμένα μέσα σε ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό τότε θα έχουμε επιτύχει την επίλυση του προβλήματος. Η λύση δεν είναι η απρόσκοπτη παραγωγή και η απεριόριστη διάθεση μέσω των αφαλατώσεων επειδή είμαστε νησί. Η λύση είναι η λελογισμένη χρήση, η ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση. Πρέπει να ισχύει ο ίδιος οικολογικός κανόνας που ισχύει για όλους τους φυσικούς πόρους.

Ο ουρανός μπορεί κάποτε να βρέξει. Η θάλασσα θα είναι πάντα εκεί για να αφαλατώνεται. Στα αφαλατωμένα μυαλά των αρμοδίων πότε θα βρέξει λίγη σωφροσύνη, λίγη προνοητικότητα και ολίγον – έστω – όραμα;

Γιώργος Περδίκης
Βουλευτής και Γενικός Γραμματέας
Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών

Η πρασινοσκουφίτσα και ο λύκος

Να που το παραμύθι μπορεί να ζωντανέψει. Μπορεί να γίνει και εφιάλτης ακόμα.

Ο κακός λύκος, βάλθηκε λοιπόν να καταβροχθίσει την πρασινοσκουφίτσα. Διότι μόνο με την αχόρταγη μανία του λύκου του παραμυθιού μπορεί να συγκριθεί η διαχρονική εμμονή του Προέδρου του ΔΗΣΥ κ. Νίκου Αναστασιάδη κατά των Οικολόγων.

Δέκα χρόνια τώρα προσπαθεί να εξαφανίσει την έκφραση της Πολιτικής Οικολογίας στην Κύπρο. Είναι ο κύριος φορέας των προτάσεων για κατάργηση της απλής αναλογικής στις δημοτικές / κοινοτικές εκλογές (2001), των κινήσεων για αύξηση του ορίου εισδοχής στη Βουλή των Αντιπροσώπων (2003 και ξανά 2005) και της μείωσης της κρατικής χορηγίας προς τα μικρότερα κόμματα. Αντιστάθηκε στη συμμετοχή των μονοεδρικών κομμάτων στη σύσκεψη των αρχηγών των κομμάτων στη Βουλή και στην παρουσία τους με δικαίωμα ψήφου στις κοινοβουλευτικές επιτροπές.

Εκφράζει μια άποψη βαθειά αντιδημοκρατική. Ο πυλώνας της αστικής φιλελεύθερης δημοκρατίας, όπως εκφράστηκε με την κλασσική ρήση του Ρουσσώ «διαφωνώ με αυτά που λες, αλλά θα αγωνιστώ μέχρι θανάτου για να έχεις το δικαίωμα να τα λες», μετατρέπεται από τον κ. Αναστασιάδη σε «διαφωνώ με όσα λες, γι’ αυτό και σε καταβροχθίζω».

Άλλωστε ο κ. Αναστασιάδης, έχει εκφράσει δημόσια πολλές φορές την άποψη του για το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών. Θεωρεί τους Οικολόγους ως σύνολο με ανύπαρκτη πολιτική ιδεολογία και ότι λειτουργούν ως δοχείο της διαμαρτυρίας των πολιτών. Δημόσια αποκαλεί τους Οικολόγους «κόμμα διαμαρτυρόμενων».

Δικαίωμα του κ. Αναστασιάδη να διαφωνεί μαζί μας. Άλλωστε διαφωνούμε, και εμείς, σε τόσα μαζί του. Από το υδατικό μέχρι το Κυπριακό. Και από την ευημερία των ζώων, μέχρι την παγκοσμιοποίηση. Είναι όμως δικαίωμα του να προσπαθεί – 10 χρόνια τώρα – να μας εξαφανίσει;

Δεν ισχυρίζομαι ότι η έξωση των Οικολόγων από το Εθνικό Συμβούλιο αποτελεί μέγα πλήγμα για τη διαχείριση του Κυπριακού. Δεν θα σωθεί (ούτε και θα χαθεί) η Κύπρος από τη συμμετοχή (ή όχι) των Οικολόγων στο Εθνικό Συμβούλιο. Γι’ αυτό ίσως και δεν μπορεί να πείσει κανέναν ο κ. Αναστασιάδης όταν με μια πρόταση όπου το κύριο μέρος στοχεύει στην έξωση των Οικολόγων από το Εθνικό Συμβούλιο, επιδιώκει – λέει – τον «εκσυγχρονισμό» και την αναβάθμιση του θεσμού.

Ένα είναι το σίγουρο. Εάν γίνει αποδεκτή η πρόταση Αναστασιάδη θα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού, που κόμμα που μετέχει στη Βουλή των Αντιπροσώπων, δεν θα δικαιούται να συμμετέχει πλήρως στο Εθνικό Συμβούλιο. Η προσπάθεια – από τον Μακάριο μέχρι τον Κληρίδη – ήταν μάλλον να διευρυνθεί το Εθνικό Συμβούλιο με συμμετοχή και κομμάτων που δεν συμμετείχαν στη Βουλή. Όταν το 1993 ο Γ. Βασιλείου εισηγήθηκε το 5%, το εκλογικό μέτρο για εισδοχή στη Βουλή ήταν στο 8%. Ήταν δηλαδή μια προσπάθεια διεύρυνσης της συμμετοχής κομμάτων που δεν βρίσκονται στη Βουλή. Το ίδιο έπραξε ο Γλαύκος Κληρίδης όταν ζήτησε τη συμμετοχή των Φιλελεύθερων και των Νέων Οριζόντων (πριν την είσοδο τους στη Βουλή των Αντιπροσώπων). Ακόμα και ο ΔΗΣΥ, μέχρι τον Μάιο του 2006 (παρά την αποχώρηση του από το Εθνικό Συμβούλιο) δεν έθεσε τότε το όριο του 5%, εν αναμονή προφανώς των αποτελεσμάτων των βουλευτικών εκλογών του 2006.

Εκ των υστέρων, και έχοντας υποχρεωθεί να επιστρέψει στο Εθνικό Συμβούλιο, επιχειρεί να αξιοποιήσει την πολιτική του ήττα. Είναι προφανές το τέχνασμα. Προσπαθεί να σπείρει δαιμόνια μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων που συνεργάστηκαν στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Αναμένει ότι θα ενεργοποιηθούν τα κομματικά αντανακλαστικά των μεγαλύτερων κομμάτων (σίγουρα του ΑΚΕΛ ίσως και του ΔΗΚΟ). Ίσως και κάποιοι εξ’ αυτών των κομμάτων να τον ενθάρρυναν κιόλας, ως ένα πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση του οριστικού αποκλεισμού των «μικρών» από το κομματικό σκηνικό.

Το ερώτημα δεν είναι αν και γιατί ο λύκος, ορέγεται την πρασινοσκουφίτσα. Δέκα χρόνια διαφορετικής αντίληψης, πρακτικής, ήθους και πολιτικής πρότασης δίνουν την απάντηση. Το ερώτημα είναι τι θα κάνει ο καλός κυνηγός. Θα σκοτώσει το λύκο ή την πρασινοσκουφίτσα, τελικά.

Γιώργος Περδίκης
Βουλευτής και Γενικός Γραμματέας
Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών

Πέμπτη 8 Μαΐου 2008

«Η στρατηγική διαχείρισης των υδάτων»

Ομιλία του Γιώργου Περδίκη στη Βουλή των Αντιπροσώπων - 8 Μαΐου 2008

Από το 1990 μια μελέτη της Διεθνούς Τράπεζας είχε καταγράψει τα προβλήματα διαχείρισης των υδατικών πόρων της Κύπρου. Προτάθηκε μια σειρά μέτρων και προτάσεων για μια ολοκληρωμένη και αειφόρο υδατική στρατηγική.

Άλλωστε οι άξονες δράσεις και οι στόχοι μιας σύγχρονης υδατικής πολιτικής είναι καταγραμμένοι με σαφήνεια στην Ευρωπαϊκή Οδηγία Πλαίσιο για τα Ύδατα 2000/60/ΕΚ στην οποία ενδεικτικά αναφέρεται ότι το νερό δεν είναι εμπορικό προϊόν όπως όλα τα άλλα αλλά αποτελεί κληρονομιά που πρέπει να προστατεύεται και να τυγχάνει κατάλληλης μεταχείρισης.
Εμείς ως Οικολόγοι διαχρονικά έχουμε προτείνει λύσεις μέσα στα πλαίσια αυτής της μελέτης που αν είχαν εφαρμοστεί προ καιρού δεν θα μας έφερναν στην ανάγκη τώρα για άμεση εγκατάσταση σταθμών αφαλάτωσης και τη μεταφορά νερού με δεξαμενόπλοια από το εξωτερικό. Οι λύσεις στις οποίες σήμερα προστρέχει η Κύπρος είναι πανάκριβες τόσο οικονομικά όσο και περιβαλλοντικά. Έγιναν «αναγκαίες», λόγω έλλειψης διαχρονικής πολιτικής και κυρίως λόγω έλλειψης πραγματικής πολιτικής βούλησης. Από την άλλη οι πολίτες, οι αγρότες αλλά και ουσιώδεις υπηρεσίες καλούνται να υποστούν αμφίβολης αποτελεσματικότητας, αλλά και οδυνηρές, περικοπές νερού.
Είναι ανάγκη λοιπόν να υπενθυμίζουμε τι είχαμε ως Οικολόγοι προτείνει και ζητούμε εκ νέου από την κυβέρνηση να δώσει προτεραιότητα στην υιοθέτηση των εξής εισηγήσεων:

1. Σύσταση ενιαίου φορέα υδάτων
Θα πρέπει να θεσμοθετηθεί το συντομότερο ο Ενιαίος Φορέας Υδάτων στον οποίο θα συμμετέχουν όλοι όσοι ασχολούνται με το νερό. Χωρίς την άμεση δημιουργία ενός φορέα που να διαχειρίζεται μια ενιαία πολιτική και να ελέγχει την εφαρμογή της δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα. Το νερό αποτελεί εθνικό πλούτο και πρέπει να υπάρχει διαφάνεια για τον τρόπο διάθεσης του μέσω ετήσιας έκθεσης του Ενιαίου Φορέα Υδάτων που να συζητείται στη Βουλή.

2. Εκσυγχρονισμό του Δικτύου Υδατοπρομήθειας
· Άμεση αντικατάσταση των σωλήνων αμιάντων, που όχι μόνο ευθύνονται για τις περισσότερες διαρροές αλλά υπάρχουν υπόνοιες ότι ευθύνονται και για κρούσματα καρκίνου του γαστρεντερικού συστήματος.
· Αντικατάσταση των προβληματικών δικτύων. Τα δίκτυα διανομής εκτός των μεγάλων υδατοπρομηθειών χάνουν μεγάλες ποσότητες νερού π.χ. Φρέναρος 46%, Γερμασόγεια 40% κ.α. Το 2005 χάθηκαν 8 εκ τόνοι νερό από τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής.
· Εγκατάσταση υδρομετρητών. Το ένα τρίτο των Κοινοτήτων δεν έχουν υδρομετρητές άρα δεν γνωρίζουν ούτε πόσο νερό καταναλώνουν ούτε πόσο χάνουν από τα δίκτυα.
· Εκσυγχρονισμός συστημάτων άρδευσης, ειδικά στις ορεινές περιοχές όπου ακόμη οι λιγοστοί γεωργοί μας ποτίζουν τα περιβόλια τους με πεπαλαιωμένα αυλάκια (οι γνωστές δισσιές) που συνεχώς σκάζουν και προκαλούν διαρροές και διάβρωση του εδάφους.

3. Ανανεώσιμες λύσεις
· Να δοθεί προτεραιότητα στη δημιουργία των βιολογικών σταθμών επεξεργασίας λυμάτων. Να αντικατασταθεί επίσης το πόσιμο νερό που χρησιμοποιείται τώρα για άρδευση.
· Να χρησιμοποιηθούν τα επεξεργασμένα λύματα των Συμβουλίων Αποχετεύσεων στη γεωργία.
· Να προκηρυχθεί άμεσα η εγκατάσταση συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στους υφιστάμενους σταθμούς αφαλάτωσης και στους σταθμούς που θα ολοκληρωθούν μέχρι το τέλους του έτους, για να μπορούν να μετριασθούν οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και στο ενεργειακό ισοζύγιο από τη λειτουργία τους.
· Να γίνει επανεξέταση των ειδών που καλλιεργούμε και των αναγκών τους σε νερό.
· Να αξιοποιηθούν τα υφάλμυρα νερά με ήπιες μορφές αφαλάτωσης.
· Να ληφθούν μέτρα απορρύπανσης του πλούσιου υδροφορέα της Λευκωσίας και Λεμεσού από τα οικιακά λύματα.
· Να γίνει μελέτη οικολογικής αποθήκευσης υδάτινων πόρων στους τεχνικούς και φυσικούς αποταμιευτήρες.

4. Επανεξέταση κυβερνητικών αναπτυξιακών πολιτικών
· Να παγοποιηθεί άμεσα η διαδικασία αδειοδότησης γηπέδων γκολφ. Ο φυσικός και σπάνιος πόρος του νερού, χαραμίζεται για να ποτίζονται εκατοντάδες εκτάρια γρασίδι και να υδροδοτούνται χιλιάδες πολυτελείς επαύλεις. Άλλωστε γι’ αυτές τις επαύλεις είναι που γίνονται τα γήπεδα γκολφ. Τα σχέδια πώλησης γης και εξοχικών κατοικιών, εξυπηρετούνται από τα πλουσιοπάροχα και σκανδαλώδη κίνητρα που έδωσαν ΟΛΕΣ οι κυβερνήσεις τα τελευταία 20 χρόνια στους επιχειρηματίες ανάπτυξης (developers κλπ). Είκοσι χρόνια «χρηματοδοτείται» η ανάπτυξη των οικισμών γκολφ για να αντιμετωπιστεί η εποχικότητα του Κυπριακού τουρισμού και αποτέλεσμα ΜΗΔΕΝ. Κάποιοι έχουν θησαυρίσει αλλά η εποχικότητα δεν έχει αντιμετωπιστεί. Αυτή η διαπίστωση, αποδεικνύει ότι τα γήπεδα γκολφ αποτελούν την πρόφαση. Το κέρδος των μεγάλων συμφερόντων είναι η αιτία. Είμαστε κατά των γηπέδων γκολφ γιατί είναι καταστροφικά για το τοπικό περιβάλλον και το τοπίο και κατασπαταλούν το νερό που είναι πλέον παραπάνω από πολύτιμο. Ζητούμε από την κυβέρνηση να σταματήσει ΑΜΕΣΩΣ τις διαδικασίες παραχώρησης νέων αδειών για γήπεδα γκολφ και να περιορίσει την παροχή νερού σε υφιστάμενα γήπεδα γκολφ και στους οικισμούς γκολφ, στο ελάχιστο.
· Να επανεξεταστεί η παραχώρηση αδειών οικοδομής από πολεοδομικές αρχές για τη δημιουργία πισίνων. Υπάρχουν πολλές χιλιάδες πισίνες στο νησί που κατακρατούν και εξατμίζουν πόσιμο νερό που αντιστοιχεί με τις ετήσιες ανάγκες πολλών χιλιάδων ανθρώπων.
· Τα υπόγεια νερά χρειάζονται προστασία από τα κτηνοτροφικά λύματα, λιπάσματα και φυτοφάρμακα.
· Μεγάλης έκτασης οικιστικές αναπτύξεις θα πρέπει να υποχρεώνονται να προ πληρώνουν την εγκατάσταση σωλήνων του αποχετευτικού και ύδρευσης.
· Να αναθεωρηθεί η ισχύουσα τιμολόγηση του νερού. Με βάση την Οδηγία 2000/60/ΕΚ θα πρέπει μέχρι το 2010 το νερό να χρεώνεται στην αξία του.
· Να συλλέγονται τα όμβρια ύδατα των κτιρίων και των οδών με τη χρήση ειδικού εξοπλισμού.

5. Έκτακτα μέτρα μείωσης της κατανάλωσης και όχι αποκοπές
· Να μειωθεί η παροχή προς τις υδατοπρομήθειες και από τις υδατοπρομήθειες προς τα σπίτια κατά 30% με συνεχή ροή και χωρίς αποκοπές. Η περικοπή στην υδατοπρομήθεια προκαλεί περαιτέρω βλάβες, διαρροές στο δίκτυο, κίνδυνο μολύνσεων και γενικά πολύ λίγο προσφέρουν στην εξοικονόμηση νερού.
· Να επιχορηγηθεί έως και 100% η εγκατάσταση συστημάτων επεξεργασίας των «γκρίζων» οικιακών λυμάτων (δηλ. του νερού που χρησιμοποιούμε στους νιπτήρες, στα πλυντήρια και στα μπάνια μας) προς οικίες και επιχειρήσεις. Η πραχτική αυτή (για την οποία γίνεται ειδική αναφορά στην ανακοίνωση της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ημερομηνίας 18-7-07 προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο) επιτρέπει την μείωση της κατανάλωσης ανά κάτοικο κατά 40%. Με την εφαρμογή συστημάτων εξοικονόμησης και επαναχρησιμοποίησης του νερού μπορεί να μειωθεί η κατανάλωση κατά 300 Lit / ημέρα / οικιστική μονάδα τεσσάρων ατόμων. Συνεπώς μια οικιστική μονάδα μπορεί να εξοικονομήσει 110 περίπου τόνους νερό το χρόνο. Τα δέκα τελευταία χρόνια (1998 – 2007) υπολογίζεται ότι κτίστηκαν 118.973 οικιστικές μονάδες στο νησί μας (μόνο κατοικίες, δεν μιλάμε για ξενοδοχεία, δημόσια κτίρια, εστιατόρια κλπ κλπ). Με την εφαρμογή συστημάτων εξοικονόμησης / επαναχρησιμοποίησης νερού στην ύδρευση θα μπορούσαν να είχαν εξοικονομηθεί 55 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Παράλληλα τα δέκα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση αγόρασε 215 εκατομμύρια κ.μ. αφαλατωμένο νερό. Συμπέρασμα: Με εξοικονόμηση / επαναχρησιμοποίηση νερού μόνο στα νέα κτίρια θα μπορούσαμε να αποφύγουμε το 26% της αφαλάτωσης. Σημειώστε ότι η αγορά νερού από την αφαλάτωση στοιχίζει σήμερα στην κυβέρνηση 20 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο (η αύξηση της τιμής του πετρελαίου αυξάνει την τιμή της αφαλάτωσης). Όμως δεν έγινε κάτι τέτοιο. Η μέθοδος της επαναχρησιμοποίησης των γκρίζων νερών ξεκίνησε από το 1985. Υιοθετήθηκε το 1999 από την κυβέρνηση και από το 2000 άρχισε το πρόγραμμα επιδότησης της. Μέχρι σήμερα σύμφωνα με τα στοιχεία του Τμήματος Υδάτων έχουν εφαρμόσει το πρόγραμμα αυτό λιγότερο από 100 περίπου οικιστικές μονάδες ΜΟΝΟΝ. Τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν ότι ο δρόμος της εξοικονόμησης / επαναχρησιμοποίησης είναι πολύ μακρύς και αειφόρος και μπορεί να περιορίσει τις ανάγκες μας και την εξάρτηση της χώρας μας από την αφαλάτωση. Αλλά δυστυχώς δεν τον έχουμε ακόμα ξεκινήσει.
· Nα επιδοτηθεί 100% η εγκατάσταση σε πολυκατοικίες και άλλες αναπτύξεις συστημάτων ανακύκλωσης νερού για νέα χρήση.
· Να προχωρήσει η ίδια η κυβέρνηση σε τέτοιες εγκαταστάσεις στα ιδιόκτητα κτίρια της.
· Να καθορισθεί ποσοτική οροφή στις ποσότητες νερού που αντλούνται από διατρήσεις και στην κατανάλωση ανά άτομο (quota). Η όποια υπέρβαση από την καθορισμένη ποσότητα να τιμολογείται ακριβότατα.
· Όλοι οι εκτοξευτές νερού πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με συσκευές μέτρησης για να καταγράφεται η υπέρβαση από το κατώφλι άντλησης.
· Να επιβληθούν υποχρεωτικοί κανονισμοί εγκατάστασης συστημάτων εξοικονόμησης νερού στα είδη υγιεινής των σπιτιών και ιδιαίτερα των κοινόχρηστων χώρων.

Τα πιο πάνω μέτρα οδηγούν σε εξοικονόμηση της τάξης του 40% γεγονός που καθιστά την ανάγκη αφαλάτωσης σχεδόν αχρείαστη. Στόχος πρέπει να είναι η μείωση της εξάρτησης της ύδρευσης από την αφαλάτωση, η χρησιμοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την αφαλάτωση και η άρδευση της γεωργικής παραγωγής από επεξεργασμένα λύματα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μας καλεί να αναζητήσουμε τη λύση στο πρόβλημα της λειψυδρίας πρώτα στη σωστή διαχείριση των υδάτινων πόρων και μετά στη χρηματοδότηση νέων υποδομών υδροδότησης (π.χ. αφαλάτωση). Οι Οικολόγοι ζητούν επίμονα την εφαρμογή αυτής της αρχής. Επιμένουμε να αντιμετωπίζουμε κριτικά την πανάκεια της αφαλάτωσης και ζητούμε ορθή διαχείριση.
Όταν αποφασίσουμε στα σοβαρά ως πολιτεία και ως πολίτες να λάβουμε μέτρα αντιμετώπισης του υδατικού ενταγμένα μέσα σε ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό τότε θα έχουμε επιτύχει την επίλυση του προβλήματος. Η λύση δεν είναι η απρόσκοπτη παραγωγή και η απεριόριστη διάθεση μέσω των αφαλατώσεων επειδή είμαστε νησί. Η λύση είναι η λελογισμένη χρήση, η ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση. Πρέπει να ισχύει ο ίδιος οικολογικός κανόνας που ισχύει για όλους τους φυσικούς πόρους.
Ο ουρανός μπορεί κάποτε να βρέξει. Η θάλασσα θα είναι πάντα εκεί για να αφαλατώνεται. Στα αφαλατωμένα μυαλά των αρμοδίων πότε θα βρέξει λίγη σωφροσύνη λίγη προνοητικότητα και ολίγον – έστω – όραμα;

Γιώργος Περδίκης
Βουλευτής
Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών

Σάββατο 3 Μαΐου 2008

Η αντίσταση του νερού

Επιτέλους είδαμε και μια διαδήλωση διαμαρτυρίας για την έλλειψη του νερού. Αλλά από ποιους, παρακαλώ; Από τους αλλοδαπούς κατοίκους του χωριού Τάλα.
Μαζεύτηκαν καμιά σαρανταριά γεροντάκια, συνταξιούχοι ως επί το πλείστον Βρετανοί, και μαζί με τον κοινοτάρχη Τάλας διαμαρτυρήθηκαν (όσο έντονα τους επιτρέπουν τα χρόνια τους) γιατί δεν έχουν νερό στα σπίτια τους. Χιλιάδες Κύπριοι αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα. Τι κάνουν; Τι κάνει ο μέσος Κύπριος; Αγοράζει επιπλέον ντεπόζιτο. Η πρώτη επιλογή. Για να έχει όσο νερό χρειάζεται τις ώρες των περικοπών. Ξεπουλήθηκαν - λέει - τα ντεπόζιτα. Φέρνουν κι απ' τα κατεχόμενα. Αγοράζει και πιεστικό μηχάνημα για να γεμίζει πρώτος τα έξτρα ντεπόζιτά του, μήπως και δεν φτάσει το νερό. Το οποίο φυσικά και δεν θα φτάσει, αφού πρέπει να γεμίσει τόσα ντεπόζιτα μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Δεν θα πάρουν όλοι. Οι πιο φτωχοί, αυτοί που μένουν στα ψηλά των προσφυγικών πολυκατοικιών ή στα ψηλά σημεία του δικτύου, μένουν "άποτοι" και "λυεροί". Τι κάνουν τότε; Τηλεφωνούν στην Υδατοπρομήθεια. Οι πιο τολμηροί ή οι πιο αγανακτισμένοι τηλεφωνούν στα κανάλια. Θα έρθει -αν είναι τυχεροί- η κάμερα, θα τους δείξει το βράδυ και, δεν μπορεί, κάποιος αρμόδιος θα τρέξει να τους λύσει το πρόβλημα. Το δικό τους ξεχωριστό προσωπικό πρόβλημα.
Έτσι λύνουμε τα προβλήματά μας εδώ στην Κύπρο. Ο καθένας τον εαυτό του. Κάτσε τώρα εσύ να περάσεις τα μηνύματα της σωστής και ολοκληρωμένης διαχείρισης. Ποιος σε ακούει; Ποιος ακούει τους επιστήμονες και τους οικολόγους; Τι τον νοιάζει το διψασμένο πολίτη για τα γήπεδα γκολφ, τις μεγάλες απώλειες των δικτύων, τις υδροβόρες πισίνες, αλλά και τις ακατάλληλες και νεροφάγες αγροτικές καλλιέργειες;
Μέσα στην ανάγκη του για το απαιτούμενο νερό για να κρατήσει τις συνήθειές του (καλώς ή κακώς δεν τον απασχολεί), δεν τον ενδιαφέρουν τα λύματα που δεν ανακυκλώνονται, τα υπόγεια νερά που μολύνονται και καθίστανται ακατάλληλα, η διαχρονική σπατάλη των ακριβών υδατικών πόρων. Όλα αυτά φαντάζουν γενικότητες και ευθύνες "άλλων". Ο απλός πολίτης θέλει νερό, και από όπου θέλει ας έρχεται. Γι' αυτό εύκολα υιοθετεί το σύνθημα "κάντε όσες αφαλατώσεις θέλετε". Αρκεί να έχουμε νερό.
Μέσα σ' αυτή τη γενική φρενίτιδα, ο σοφός λόγος του κοινοτάρχη Τάλας πέρασε απαρατήρητος. Είπε ο άνθρωπος: "Πού θα πάει αυτή η κατάσταση; Πέρσι η κοινότητα είχε χίλιους διακόσιους υδρομετρητές. Φέτος έχει χίλιους εξακόσιους πενήντα. Σε ποιες άλλες κοινότητες αυξήθηκε ο πληθυσμός τους κατά 55% σε μια χρονιά;". Έλα ντε. Σε ποια άλλη χώρα του κόσμου κτίζονται τόσες κατοικίες που να χωρούν τέσσερις φορές τον πληθυσμό της; Σε ποιες άλλες χώρες αυξήθηκε η κατανάλωση του νερού κατά 100% σε δέκα χρόνια; Τι συμβαίνει εδώ;
Η δημοτική σύμβουλος των Οικολόγων στο Δήμο Πέγειας, η Κυπροκαναδή Linda Leblanc, αποφάσισε πλέον να καταψηφίζει κάθε οικιστική ανάπτυξη, πέραν των κατοικιών που προορίζονται για ιδιοκατοίκηση. "Νερό δεν υπάρχει", λέει, "πώς θα κτιστούν και πώς θα λειτουργήσουν όλες αυτές οι κατοικίες;".
Ορίστε που κάποιοι αντιστέκονται για το νερό. Ίσως να είναι οι τελευταίοι υπερασπιστές της λογικής σε αυτόν τον τόπο.

Γκρίζα νερά - Μαύρη Τρύπα

Ο Ευρωβουλευτής Κυριάκος Τριανταφυλλίδης σε πρόσφατο άρθρο του (και στο Μηνιαίο Δελτίο Ενημέρωσης) μας ενημέρωσε σε σχέση με τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη λειψυδρία. Ανάμεσα σε πολλές άλλες χρήσιμες πληροφορίες μας πληροφορεί ότι «η Επιτροπή προτείνει: (α)περαιτέρω επεξεργασία των κοινοτικών κατευθυντηρίων γραμμών της για τις υδατικές υποδομές και εξέταση της ανάγκης να σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος όσον αφορά τη θέσπιση περιβαλλοντικών προϋποθέσεων συναρτώμενων με την αποδοτική διαχείριση του νερού, προτού καταστεί δυνατή η χρηματοδότηση κάθε επιπλέον εξοπλισμού ή υποδομής υδροδότησης, (β)διερεύνηση τρόπων βελτίωσης και επέκτασης της συμβολής των τομεακών πολιτικών στην αποδοτική διαχείριση του νερού, με τη χρήση των σχετικών κονδυλίων για την προώθηση της αποτελεσματικής παροχής περιβαλλοντικών υπηρεσιών εκ μέρους των καταναλωτών νερού. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια,, η Επιτροπή κάνει ειδική μνεία στην ανακοίνωση της για την Κύπρο για την οποία δηλώνει ότι υιοθέτησε μέτρα διατήρησης σε επίπεδο νοικοκυριού, ενθαρρύνοντας την αξιοποίηση των οικιακών λυμάτων («γκρίζου νερού»-νερού που προέρχεται από το πλύσιμο και από τα πλυντήρια) για το πότισμα κήπων και τις τουαλέτες, πρακτική που επέτρεψε τη μείωση της κατανάλωσης νερού ανά κάτοικο μέχρι και κατά 40 τοις εκατό. Πρέπει λοιπόν να συνεχίσουμε να αξιοποιήσουμε την πρωτιά μας για να γίνουμε ένας περιφερειακός παράγοντας στην αξιοποίηση των υδάτινων πόρων». Μπορεί η ορολογία των Βρυξελλών να συγχύζει τους αναγνώστες μας. Ας μιλήσουμε πιο απλά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μας καλεί να αναζητήσουμε τη λύση στο πρόβλημα της λειψυδρίας πρώτα στη σωστή διαχείριση των υδάτινων πόρων και μετά στη χρηματοδότηση νέων υποδομών υδροδότησης (π.χ. αφαλάτωση). Οι Οικολόγοι ζητούν επίμονα την εφαρμογή αυτής της αρχής. Επιμένουν να αντιμετωπίζουν κριτικά την πανάκεια της αφαλάτωσης και ζητούν ορθή διαχείριση. Ας εξετάσουμε ένα συγκεκριμένο παράδειγμα, το οποίο προκύπτει από την ίδια την αναφορά του κ. Τριανταφυλλίδη: Πόσο - όπως λέει η Επιτροπή - η Κύπρος ενθάρρυνε την αξιοποίηση των οικιακών λυμάτων; Νομίζω ότι στον τομέα της αξιοποίησης των γκρίζων νερών έχουμε μια «μαύρη τρύπα». Ας δούμε τι λένε τα στοιχεία: Με την εφαρμογή συστημάτων εξοικονόμησης και επαναχρησιμοποίησης του νερού μπορεί να μειωθεί η κατανάλωση κατά 300 Lit / ημέρα / οικιστική μονάδα 4 ατόμων. Συνεπώς μια οικιστική μονάδα εξοικονομεί 110 περίπου τόνους νερό το χρόνο. Τα δέκα τελευταία χρόνια (1998 - 2007) υπολογίζεται ότι κτίστηκαν 118.973 οικιστικές μονάδες στο νησί μας (μόνο κατοικίες, δεν μιλάμε για ξενοδοχεία, δημόσια κτίρια, εστιατόρια κλπ κλπ). Με την εφαρμογή συστημάτων εξοικονόμησης / επαναχρησιμοποίησης νερού στην ύδρευση θα μπορούσαν να είχαν εξοικονομηθεί 55 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Παράλληλα τα δέκα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση αγόρασε 215 εκατομμύρια κ.μ. αφαλατωμένο νερό. Συμπέρασμα: Με εξοικονόμηση / επαναχρησιμοποίηση νερού μόνο στα νέα κτίρια θα μπορούσαμε να αποφύγουμε το 26% της αφαλάτωσης. Σημειώστε ότι η αγορά νερού από την αφαλάτωση στοιχίζει σήμερα στην κυβέρνηση 20 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο (η αύξηση της τιμής του πετρελαίου αυξάνει την τιμή της αφαλάτωσης). Όμως δεν έγινε κάτι τέτοιο. Η μέθοδος της επαναχρησιμοποίησης των γκρίζων νερών ξεκίνησε από το 1985 (με πρωτεργάτη το λειτουργό του Τμήματος Υδάτων Χρυσόστομο Καμπανέλα). Υιοθετήθηκε το 1999 από την κυβέρνηση και από το 2000 άρχισε το πρόγραμμα επιδότησης της. Μέχρι σήμερα σύμφωνα με τα στοιχεία του Τμήματος Υδάτων έχουν εφαρμόσει το πρόγραμμα αυτό λιγότερο από 100 περίπου οικιστικές μονάδες ΜΟΝΟΝ. Τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν ότι ο δρόμος της εξοικονόμησης / επαναχρησιμοποίησης είναι πολύ μακρύς και αειφόρος και μπορεί να περιορίσει τις ανάγκες μας και την εξάρτηση της χώρας μας από την αφαλάτωση. Αλλά δυστυχώς δεν τον έχουμε ακόμα ξεκινήσει. Μαύρη τρύπα και στα γκρίζα νερά.